gold prices लग्नसराईच्या हंगामाला सुरुवात होण्यापूर्वीच सोने खरेदीदारांना मोठा धक्का बसला आहे. सोन्याचे दर आज ऐतिहासिक उच्चांकावर पोहोचले असून, एका दिवसात तब्बल २,९१३ रुपयांनी उसळी घेत १० ग्रॅम सोन्याचा दर ९३,०७४ रुपयांवर पोहोचला आहे. या वाढीमागे अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी जाहीर केलेली कर सवलत आणि जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता ही प्रमुख कारणे असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे.
एका दिवसात २,९१३ रुपयांची वाढ
इंडिया बुलियन अँड ज्वेलर्स असोसिएशन (IBJA) ने आज जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, काल १० ग्रॅम सोन्याचा दर ९०,१६१ रुपये होता, जो आज २,९१३ रुपयांनी वाढून ९३,०७४ रुपये झाला आहे. GST मिळून २४ कॅरेट सोन्याचा दर तब्बल ९५,८६६ रुपयांपर्यंत पोहोचला आहे.
चांदीच्या दरांमध्येही मोठी वाढ झाली असून, एका दिवसात १,९५८ रुपयांनी वाढ होऊन चांदीचा दर ९२,६२७ रुपये झाला आहे. GST मिळून चांदीचा दर ९५,४०५ रुपये झाला आहे.
Also Read:
अखेर तो निर्णय रद्द शाळा कॉलेज विद्यार्थीयांसाठी आनंदाची बातमी school and college students
कॅरेटनुसार सोन्याचे दर
सोन्याच्या शुद्धतेनुसार म्हणजेच कॅरेटनुसार त्याच्या किमतीमध्ये फरक पडतो. IBJAने जाहीर केलेल्या दरांनुसार:
- २४ कॅरेट सोने (सर्वात शुद्ध): ९३,०७४ रुपये प्रति १० ग्रॅम
- २३ कॅरेट सोने: ९२,७०१ रुपये प्रति १० ग्रॅम (२९०१ रुपयांनी वाढ)
- २२ कॅरेट सोने: ८५,२५६ रुपये प्रति १० ग्रॅम (२६८ रुपयांनी वाढ)
- १८ कॅरेट सोने: ६९,८०६ रुपये प्रति १० ग्रॅम (२१८५ रुपयांनी वाढ)
IBJA हे दर दररोज दोन वेळा – दुपारी १२ वाजता आणि संध्याकाळी ५ वाजता जाहीर करते. हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की, प्रत्येक शहरात स्थानिक करांमुळे आणि व्यापारी मार्जिनमुळे सोन्याचे दर १००० ते २००० रुपयांनी कमी-जास्त असू शकतात.
अमेरिकेच्या कर सवलतीचा सोन्यावर प्रभाव
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अलीकडेच काही करांमध्ये ९० दिवसांची सूट जाहीर केली आहे. या निर्णयामुळे जागतिक बाजारपेठेत सोन्याच्या मागणीत वाढ झाली आहे. अमेरिकेसारख्या प्रभावशाली अर्थव्यवस्थेतील कोणताही बदल जागतिक सोन्याच्या दरांवर परिणाम करतो. त्यामुळेच भारतीय बाजारपेठेतही सोन्याच्या दरात अभूतपूर्व वाढ झाली आहे.
सोने व्यापार विश्लेषक अमित चंद्रा यांच्या मते, “अमेरिकेतील कर सवलतीमुळे तेथील अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल अशी अपेक्षा आहे. मात्र, याचवेळी महागाई वाढण्याची शक्यता असल्याने गुंतवणूकदार सुरक्षित मालमत्ता म्हणून सोन्याकडे वळत आहेत. याचा थेट परिणाम भारतीय बाजारावर होत आहे.”
सोने स्वस्त होण्याची आशा दूर
गेल्या काही महिन्यांपासून अनेक गुंतवणूकदारांना वाटत होते की, सोन्याचे दर कमी होऊन ते ५० ते ५५ हजार रुपयांच्या पातळीवर येतील. मात्र, आजच्या दरवाढीमुळे ही आशा पूर्णपणे संपुष्टात आली आहे. उलट, सोन्याचे दर आणखी वाढण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
ज्येष्ठ आर्थिक सल्लागार अजय केडिया यांनी या वाढीमागील काही महत्त्वाची कारणे सांगितली आहेत:
१. जागतिक संघर्ष आणि अस्थिरता:
मध्य-पूर्वेत सुरू असलेले संघर्ष, रशिया-युक्रेन युद्ध यांसारख्या भू-राजकीय तणावांमुळे जागतिक अर्थव्यवस्था अस्थिर झाली आहे. अशा अनिश्चित काळात गुंतवणूकदार नेहमीच सुरक्षित संपत्ती म्हणून सोन्याकडे वळतात.
२. डी-डॉलरायझेशन:
जागतिक अर्थव्यवस्थेत अमेरिकन डॉलरचे वर्चस्व कमी होत असून, अनेक देश आपल्या राखीव निधीत सोन्याचे प्रमाण वाढवत आहेत. BRICS देशांनीही डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्याचे धोरण स्वीकारले आहे, ज्यामुळे सोन्याची मागणी वाढत आहे.
३. केंद्रीय बँकांची खरेदी:
जगभरातील केंद्रीय बँका गेल्या काही वर्षांपासून मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी करत आहेत. चीन, रशिया, तुर्की आणि भारतासह अनेक देशांच्या केंद्रीय बँकांनी आपल्या राखीव निधीत सोन्याचे प्रमाण वाढवले आहे. या मोठ्या प्रमाणातील संस्थात्मक खरेदीमुळे सोन्याचे दर वाढण्यास मदत होत आहे.
४. शेअर बाजाराची अस्थिरता:
जागतिक शेअर बाजारात अनिश्चितता वाढली असून, अनेक अर्थतज्ज्ञांनी येत्या काळात मंदीची शक्यता व्यक्त केली आहे. अशा परिस्थितीत गुंतवणूकदार आपली मालमत्ता शेअर्समधून काढून सोन्यात गुंतवत आहेत.
५. महागाई आणि व्याजदरांच्या चिंता:
जागतिक स्तरावर महागाई अजूनही नियंत्रणात नसल्याने, केंद्रीय बँकांना व्याजदर कमी करणे कठीण होत आहे. उच्च व्याजदरांमुळे सोन्याच्या मागणीवर परिणाम होण्याची अपेक्षा असली तरी, महागाईच्या चिंतेमुळे गुंतवणूकदार सोन्याकडे आकर्षित होत आहेत.
लग्नसराईच्या हंगामावर परिणाम
भारतात एप्रिल ते जून हा लग्नांचा मोठा हंगाम असतो. या काळात परंपरेनुसार सोन्याच्या दागिन्यांची मोठ्या प्रमाणात खरेदी केली जाते. मात्र, यंदाच्या दरवाढीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांच्या बजेटवर मोठा ताण पडणार आहे.
मुंबईतील ज्वेलरी व्यापारी सुनील जाधव यांच्या मते, “आमच्याकडे लग्नासाठी दागिने बुक करणाऱ्या ग्राहकांची संख्या २०-२५% कमी झाली आहे. अनेक ग्राहक आता कमी वजनाचे दागिने निवडत आहेत किंवा डिझाइनमध्ये सोन्याचे प्रमाण कमी असलेले पर्याय शोधत आहेत.”
पुण्यातील एक सराफा व्यापारी प्रकाश सोनवणे म्हणतात, “सोन्याचे दर वाढल्याने लोक आता मासिक बचत योजनेकडे (SIP) वळत आहेत, ज्यामुळे ते हप्त्याहप्त्याने रक्कम भरून भविष्यात दागिने घेऊ शकतात. गुंतवणूकीच्या दृष्टीने विचार करणारे ग्राहक डिजिटल गोल्ड, गोल्ड ETF किंवा सॉव्हरेन गोल्ड बॉन्ड्सकडे वळत आहेत.”
सोन्याच्या दरांबाबत भविष्यवेध
तज्ज्ञांच्या मते, येत्या काही महिन्यांत सोन्याच्या दरात आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याचा दर २३०० डॉलर्स प्रति औंस पार करण्याची शक्यता आहे, ज्याचा परिणाम भारतीय बाजारात दिसून येईल.
वित्तीय सल्लागार मनोज खरे सांगतात, “सध्याच्या आंतरराष्ट्रीय परिस्थितीत सोन्याचे दर कमी होण्याची शक्यता फारच कमी आहे. २०२५ च्या अखेरपर्यंत सोन्याचा दर प्रति १० ग्रॅम १ लाख रुपये ओलांडण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.”
गुंतवणूकदारांसाठी सल्ला
सोन्याच्या वाढत्या दरांमुळे अनेक गुंतवणूकदार संभ्रमित झाले आहेत. तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्यानुसार:
१. दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवा: सोन्यात गुंतवणूक करताना दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवणे महत्त्वाचे आहे. अल्पकालीन दरवाढीवर आधारित निर्णय घेऊ नयेत.
२. टप्प्याटप्प्याने खरेदी करा: एकाच वेळी मोठी रक्कम गुंतवण्यापेक्षा, नियमित आणि छोट्या रकमांमध्ये सोने खरेदी करावे.
३. पर्यायी गुंतवणूक माध्यमे: भौतिक सोन्याऐवजी डिजिटल गोल्ड, गोल्ड ETF, गोल्ड फंड्स किंवा सॉव्हरेन गोल्ड बॉन्ड्स यासारख्या पर्यायांचा विचार करावा.
४. शुद्धतेची खात्री करा: सोने खरेदी करताना हॉलमार्किंग, बिल आणि शुद्धतेची खात्री करावी.
५. दागिने व गुंतवणूकीचे सोने: केवळ लग्नासाठी दागिने खरेदी करताना सध्याची गरज लक्षात घ्यावी, तर गुंतवणुकीसाठी अधिक व्यापक दृष्टिकोन ठेवावा.
सोन्याच्या दरांत झालेली ही अभूतपूर्व वाढ ही केवळ तात्पुरती नसून, जागतिक घडामोडींचा त्यावर दीर्घकाळ परिणाम होण्याची शक्यता आहे. लग्नसराईच्या हंगामात ग्राहकांचे बजेट एकीकडे प्रभावित होत असतानाच, गुंतवणूकदारांना मात्र सोन्याच्या किंमतीतून नवीन संधी मिळू शकतात. सोने हे केवळ दागिने नसून, आर्थिक सुरक्षितता आणि समृद्धीचे प्रतीक म्हणून वैश्विक अर्थव्यवस्थेत आपले स्थान कायम राखत आहे.
